KONSEKWENCJE USZKODZENIA SŁUCHU

Dzieci z uszkodzonym słuchem bardzo często wysyłane są do szkół z internatem, które bez wątpienia wpływają na rozwój ich osobowości, rozwój emocjonalny oraz osiągnięcie dojrzałości społecznej. Bardzo często także metoda komunikacji, jaką jest język migowy (oraz inne metody manualne) stwarza barierę w nabywaniu kompetencji społecznych. Wszystko to razem stwarza sytuację w której osoba z wadą słuchu zostaje poniekąd wyizolowana ze środowiska. Sprawia to także fakt, że wiedza osób słyszących na temat osób z uszkodzeniem słuchu, ich zachowań, ich życia, świadomość tego jakie konsekwencje w codziennym życiu może uszkodzenie takie wywołać jest niestety cały czas bardzo uboga i niewystarczająca.
Także fakt, że osoby głuche są w wielu przypadkach osobami niecierpliwymi, agresywnymi, nadpobudliwymi (bądź jako takie spostrzeganymi przez swoją niesamowitą ekspresję i sposób wyrazu) czy niedojrzałymi (w wielu przypadkach tak właśnie jest; ograniczona ilość bodźców docierających do kory mózgowej w wyniku uszkodzenia słuchu powoduje opóźnienie osiągania dojrzałości struktur nerwowych, a także osiągania dojrzałości emocjonalnej i społecznej) nie zachęca osób słyszących do podejmowania inicjatywy w poznawaniu świata i kultury osób głuchych (bo nie można zaprzeczyć, że taka istnieje).

Dziecko słabo słyszące lub niesłyszące faktycznie przejawia stany wzmożonej pobudliwości nerwowej - nerwowość. Wpływa na to brak równowagi uczuciowej u rodziców, traktowanie w sposób nierówny, raz z nadmierną czułością wypływającą z litości, innym razem z wrogą niechęcią. Dziecko odczuwa niepewność swojej sytuacji, co łączy się z brakiem poczucia bezpieczeństwa. Drugą zasadniczą przyczyną tzw. nerwowości u małego dziecka niesłyszącego są trudności w porozumiewaniu się z otoczeniem. U starszych dzieci wytwarza się często poczucie mniejszej wartości, odczuwają bowiem, że ich sytuacja jest inna niż dzieci słyszących. Na tym tle często kształtuje się postawa nieufności wobec otoczenia i grawitowanie do dzieci z upośledzeniem słuchu, z którym dziecko ma łatwiejszy kontakt i prostsze możliwości porozumiewania.

Mimo to dorośli głusi są przeważnie cenieni w pracy zawodowej. Są skupieni, a zręczność i sprawność wyróżnia ich często wśród innych pracowników. Wyostrzona spostrzegawczość optyczna i większa wrażliwość na doznania dotykowe czynią ich szczególnie podatnymi do pracy na określonych stanowiskach i w niektórych zawodach. Z dużą przyjemnością uprawiają sport i turystykę, która daje im nowe, żywe optycznie doznania.

B. Szczepankowski zwraca uwagę, że konsekwencje, jakie powoduje utrata słuchu są zależne od wielu czynników. Wymienia:

- wiek, w jakim nastąpiła utrata słuchu – pre-, peri- czy też postlingwalna

- rodzaj i stopień ubytku słuchu

- protezowanie słuchu

- umiejętność wykorzystywania posiadanych resztek słuchu

- czynniki środowiskowe okresu dzieciństwa

- czynniki środowiskowe wieku szkolnego

- aktualne warunki rodzinne osoby niesłyszącej

- podstawowy sposób porozumiewania się z otoczeniem

- cechy osobowości osoby niesłyszącej.

Należy jednak pamiętać, że żyjemy w czasach dynamicznego rozwoju techniki. Intensywny proces rehabilitacyjny może być wspierany coraz nowocześniejszymi i skuteczniejszymi technicznymi środkami wspomagającymi. Jeżeli tylko rodzice i rodzina dziecka gotowa jest zaangażować się w proces rehabilitacyjny i widzi potrzebę dołożenia wszelkich starań by dziecko rozwinęło mowę bierną i czynną efekty mogą być na naprawdę wysokim poziomie, porównywalne z wynikami w rozwoju językowym dziecka słyszącego.