JA, GŁUCHY

To jest dobry moment, żeby zwrócić uwagę na jeszcze jedną, istotną sprawę. Nie każda osoba z wadą słuchu poszukuje pomocy czy rehabilitacji. Wręcz przeciwnie, część osób niesłyszących jest dumnych ze swojej głuchoty (jakkolwiek może się to wydawać dziwne czy niedorzeczne osobie słyszącej). Twierdzą, że nie są niepełnosprawni - a inni. Z jakiegoś powodu Bóg właśnie takimi ich stworzył. Mają własne środowisko i kulturę ( a na dobrą sprawę także język), z którymi się utożsamiają, czują mocno związani. Możne najlepiej będzie jak wytłumaczą Wam to sami:

KONSEKWENCJE USZKODZENIA SŁUCHU

Dzieci z uszkodzonym słuchem bardzo często wysyłane są do szkół z internatem, które bez wątpienia wpływają na rozwój ich osobowości, rozwój emocjonalny oraz osiągnięcie dojrzałości społecznej. Bardzo często także metoda komunikacji, jaką jest język migowy (oraz inne metody manualne) stwarza barierę w nabywaniu kompetencji społecznych. Wszystko to razem stwarza sytuację w której osoba z wadą słuchu zostaje poniekąd wyizolowana ze środowiska. Sprawia to także fakt, że wiedza osób słyszących na temat osób z uszkodzeniem słuchu, ich zachowań, ich życia, świadomość tego jakie konsekwencje w codziennym życiu może uszkodzenie takie wywołać jest niestety cały czas bardzo uboga i niewystarczająca.

SPOSOBY POROZUMIEWANIA SIĘ OSÓB Z USZKODZONYM SŁUCHEM

Ludzie porozumiewają się ze sobą kodem, który nazywamy językiem. Najwygodniejszym i najsprawniejszym środkiem komunikacji jest język naturalny. Dla osób słyszących jest to język ojczysty w postaci mowy dźwiękowej. Dla osób niesłyszących od urodzenia lub wczesnego dzieciństwa ten sposób komunikacji interpersonalnej jest niedostępny. Dla wielu osób z uszkodzonym słuchem najskuteczniejszym środkiem porozumiewania się stał się język migowy, w którym nośnikiem informacji jest gest i ruch.
B. Szczepankowski szeroko omawia klasyczny język migowy zwany także naturalnym językiem migowym - to język, na który składa się kilka tysięcy pojęciowych znaków migowych, gramatyka o charakterze pozycyjnym oraz organizacja przestrzenna wypowiedzi – zespół środków uzupełniających znaki migowe, tj. mimika i pantomimika, gest wtrącone niebędące znakami migowymi oraz zachowania kinetyczne. W Polsce język migowy jest podstawowym językiem dla 40-50 tysięcy osób.
Mowa migowa jest mową obrazową, za pomocą umownych znaków. Posługując się mową migową dziecko łatwo określa sytuacje konkretne, ale trudniej wyraża zależności funkcjonalne, gdyż mowa migowa nie zawiera form gramatycznych. Mowa migowa, mowa znaków, gestów i mimiki, jest w treści uboższa, gdyż przy jej pomocy treści abstrakcyjne dają się wyrazić tylko w ograniczonej mierze. Dziecko, które posługuje się przede wszystkim mową migową, ma trudności z uogólnianiem i myśleniem abstrakcyjnym. Dlatego też w nauczaniu dzieci głuchych wyraźnie preferowana jest mowa ustna, głosowa.

PRZYCZYNY USZKODZENIA SŁUCHU

Do ważnych, istotnych czynników powodujących uszkodzenie słuchu należy zaliczyć:

- czynniki dziedziczne (genetyczne) – dziedziczenie dominujące, dziedziczenie recesywne oraz dziedziczenie z chromosomem X
- czynniki w okresie prenatalnym – zaburzenia rozwojowe płodu spowodowane chorobą wirusową matki, infekcją wewnątrzmaciczną, zatruciem lekami lub innymi środkami ototoksycznymi itp.,
- czynniki z okresu okołoporodowego – wcześniactwo, nieprawidłowy poród, zaburzenia krążeniowe lub oddechowe, brak fachowej opieki w czasie porodu, uraz porodowy, nieprawidłowo stosowaną narkozę itp..,
- czynniki z okresu poporodowego – żółtaczkę (szczególnie w powiązaniu z konfliktem serologicznym), zakażenie, urazy i inne uszkodzenia ototoksyczne,
- czynniki w okresie niemowlęcym i wczesnego dzieciństwa – zapalenia opon mózgowych i przewlekłe zapalenia ucha środkowego, toksyczne uszkodzenie nerwu słuchowego w przebiegu chorób zakaźnych, takich jak: odra, płonica, koklusz, grypa i świnka, stosowania leków o charakterze ototoksycznym (chinina, gentamycyna itp.), urazy mechaniczne w obrębie czaszki oraz urazy akustyczne (np. powstałe podczas zabaw pirotechnicznych),
- czynniki w okresie późniejszym – poza wymienionymi już chorobami, urazami i lekami ototoksycznymi, uszkodzenia słuchu mogą być spowodowane otosklerozą, zaburzeniami ukrwienia ucha wewnętrznego, chorobą Meniere’a, długotrwałym urazem akustycznym (praca w hałasie) oraz głuchotą starczą.

---

KLASYFIKACJE ZABURZENIA SŁUCHU

Termin osoba z uszkodzeniem słuchu jest bardzo ogólny i obejmuje ok. 10% całej populacji – bez względu na rodzaj, stopień i czas powstania tego uszkodzenia. Międzynarodowe Biuro Audiofonologii (BIAP) wyróżnia uszkodzenie słuchu ze względu na stopień ubytku słuchu.

OSOBA Z WADĄ SŁUCHU

Dość już ilustracji i filmów przedstawiających ucho oraz cały mechanizm słyszenia. Choć to (do końca jeszcze niewyjaśnione) zjawisko jest bardzo ciekawe, czas teraz skupić się na osobach z problemami oscylującymi w okolicach uszu i struktur związanych ze słyszeniem.
Jak prawidłowo zwracać się do osób z wadą słuchu? Kim są? Jacy są?

" W pedagogice specjalnej przez ponad 100 lat używano jedynie określenia głuchoniemy, dopiero po II wojnie światowej pojawiły się określenia dziecko głuche, dziecko z resztkami słuchu, dziecko niedosłyszące. W latach osiemdziesiątych XX wieku ograniczano się do określeń dziecko głuche i dziecko niedosłyszące. (...) W 1993 roku Ministerstwo Edukacji Narodowej, wydając kolejne zarządzenie w sprawie kształcenia specjalnego, wprowadziło oficjalnie w tym dokumencie pojęcia niesłyszący i słabosłyszący w miejsce używanych dotychczas głuchy i niedosłyszący."

B. Szczepankowski

To naturalne, że zrezygnowano z terminu "głuchoniemy" - dostrzeżono wreszcie, że to niemota jest skutkiem głuchoty, a nie odwrotnie czy wręcz równolegle. Pojęcie głuchoniemota może również sugerować i zniechęcić dzieci z wadą słuchu do prób nabywania fonacji i artykulacji, co z kolei ogranicza projekty wychowawcze wobec tych dzieci i nastawia otoczenie tak by nie wymagało od nich żadnych prób wypowiadania słów. Osoba głuchoniema jest też z samej definicji przedstawiana jako patologiczna całość, która czy to w literaturze czy w popularnym rozumieniu wiąże się z dziwacznością zachowania i duchowym ubóstwem.

JAK SŁYSZYMY? - PODSUMOWANIE